Przedstawiam dziś jemiołę pospolitą, którą większość z nas kojarzy tylko jako ozdobę świąteczną, często w wersji złota lub srebra. Najczęściej wieszaną pod sufitem, pod którą tradycyjnie trzeba się pocałować. Magia jemioły to nie tylko święta, jest rośliną pod wieloma względami ciekawą. Przede wszystkim jest, jak niewielu zapewne wie, pasożytem!
Jemioła pospolita (Viscum album L.) to zielony kulisty krzew, dorastający w średnicy do ok. 1 m, który rośnie na drzewach. Należy do rodziny sandałowcowatych, podrodziny jemiołowatych. Występuje na terenie niemal całej Europy oraz w południowej i zachodniej Azji. Jest prawnie chroniona w krajach Europy północnej. W Polsce nie jest objęta ochroną, jedynie chronione są osobniki występujące w granicach różnych obszarów chronionych.
Jemioła jest rośliną zimozieloną. Ma charakterystyczne liście, grube i skórzaste, o długości od 2 do 8 cm. Żółtozielone i zielone, zimą przybierają odcień oliwkowy. Ze względu na epifityczny sposób rozwoju wykształciła swój system korzeniowy w formie ssawek i odgałęzień wtórnych wrastających w drzewo, na którym pasożytuje pobierając wodę i sole mineralne, biegnących między korą i drewnem. Jako roślina zielona ma zdolność prowadzenia fotosyntezy, dlatego powszechnie uważa się, że jej wpływ na drzewo-gospodarza jest niewielki. W rzeczywistości jest jednak większy niż wcześniej sądzono. W okresach suszy aparaty szparkowe jemioły mogą być otwarte, co zwiększa deficyt wody w drzewie. Jemioła od rośliny-gospodarza pobiera również produkty fotosyntezy. Jest roślina dwupienną z jednopłciowymi kwiatami. Niezdolną do samozapylenia. Jej kwiaty niewielkie, żółtawe, zebrane w grupy usytuowane w rozwidleniach gałązek. Miło pachną i wydzielają duże ilości nektaru. Są lubiane przez owady. Kwitnie od lutego do kwietnia. Z kwiatów powstają niewielkie, kuliste owoce. Owoce utrzymują się na gałązkach przez całą zimę. Jemioła zasiedla drzewa, które ukończyły co najmniej 20 lat. Wykazuje także preferencje wobec drzew rosnących na glebach zasobnych w węglan wapnia. Poszczególne rośliny dożywają do ok. 30-40 lat.
Jemioła od najdawniejszych czasów uważana była za roślinę wyjątkową. Celtowie uważali, że jemioła jest święta, nie wolno było jej ścinać. W czasach przedchrześcijańskich uważano też, że jemioła w domu chroni przed nieszczęściami i przyniesie domownikom bogactwo. Taka tradycja przetrwała do dziś. Jemioła jest również symbolem wieczności. W Europie przez bardzo długi czas uważano ją za najskuteczniejszy lek przeciw epilepsji. W Japonii natomiast przyrządzano z niej lek przeciw niepłodności kobiet. W starożytnym Rzymie kleisty miąższ owoców jemioły wykorzystywany był w pułapkach jako lep. ( viscum oznacza po łacinie lep).
Współcześnie jemioła ma nieco inne zastosowanie. Farmakolodzy doceniają jej wiele leczniczych właściwości. Dzięki temu jest składnikiem wielu mieszanek i preparatów leczniczych nawet stosowanych w leczeniu nowotworów oraz przewlekłych chorób stawów. Jemioła działa też moczopędnie i uspokajająco. Zwiększa częstotliwość skurczów serca, rozszerza naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi. Znajdujące się w zielu związki wykazują działanie niszczące komórki nowotworowe i pobudzające układ odpornościowy. Preparaty z jemioły są stosowane głównie w leczeniu nadciśnienia, w zaburzeniach rytmu serca oraz miażdżycy, a także zaburzenia miesiączkowania
Składniki jemioły zależą od drzewa, na którym pasożytuje a bogaty zestaw cennych substancji sprawia, że jemioła ma różnorodne właściwości. Roślina nie jest gatunkiem uprawianym i jest pozyskiwana ze stanu dzikiego. W Polsce pozyskuje się głównie jemioły rosnące na drzewach liściastych. Szczególnie cenione są rośliny zbierane z dębów i jabłoni. Zbiory odbywają się od grudnia do marca. Surowcem są liście oraz cienkie łodygi bez owoców, które oddziela się zaraz po zerwaniu rośliny.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz